jeudi 17 septembre 2015

Εδώ ο κόσμος χάνεται, και ο φαλακρός χτενίζεται
Η νέα θρησκεία του Βαρουφάκη: ο «Καθαρός Λόγος» του Καντ

του Fausto Giudice, 16/9/2015. Μετάφραση Christine Cooreman

Ο Γιάνης  "Allstar" Βαρουφάκης μόλις δημοσίευσε ένα άρθρο στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, το κεντρικό όργανο του ΚΕΓ (Κόμμα Εργοδοτών Γερμανίας) ένα άρθρο το οποίο μας αφήνει άφωνους και στο οποίο θεωρούμε πως είναι απαραίτητο να απαντήσουμε.
Όπως ο Kador -ο σκύλος των Bidochon*[1]- ο Μπαρουφάκης, λοιπόν, είναι αναγνώστης του Καντ. Αυτό το γνωρίζαμε ήδη, καθώς, άμα τω διορισμώ του ως υπουργός οικονομικών, είχε αναφερθεί για πρώτη φορά στον φιλόσοφο του Königsberg, αλλά με μια γερή δόση ειρωνείας. Αυτήν την φορά όμως, κάθε ειρωνεία έχει εξαφανιστεί. Στο άρθρο του, που διαβάζεται σαν κήρυγμα της Κυριακής - δημοσιεύτηκε στην κυριακάτικη έκδοση της FAZ-, ο Μπαρουφάκης αναπτύσσει ένα απίστευτο γλείψιμο της βερολινέζικης μπότας. Καθώς οι αναγνώστες μας είναι γενικά άνθρωποι βιαστικοί και πολυάσχολοι, σας προτείνουμε μια περίληψη του καντιανού μηνύματος του Μπαρουφάκη, ακολουθούμενη από ένα σύντομο σχόλιο. Οι αναγνώστες μας που επιθυμούν και έχουν τον χρόνο, μπορούν να αναγνώσουν ολόκληρο το άρθρο του που κυκλοφόρησε εις την αγγλικήν, γερμανικήν, ιταλικήν και πορτογαλικήν.

 Μια εισαγωγική παρατήρηση: δεν περιμέναμε ο Γιάνης ο Θαυμαστός να γίνει παγκοσμίως γνωστός μετά τον διορισμό του ως υπουργού από τον Τσίπρα, για να τον δημοσιεύσουμε και να τον μεταφράσουμε. Πρώτη φορά, δημοσιεύσαμε άρθρο του το 2012 και, έκτοτε, το Tlaxcala δημοσίευσε 134 κείμενα του Βαρουφάκη και σχετικά με αυτόν, σε διάφορες γλώσσες. Μπορεί λοιπόν να μας κατηγορήσει κανείς για πολλά, αλλά όχι ότι είμαστε εχθροί του. Αλλά, αυτήν την φορά, ξεπέρασε τα όρια. Ιδού, λοιπόν.
Το μήνυμα του Μπαρουφάκη
Φέτος το καλοκαίρι, μας εξηγεί ο Βαρουφάκης, ενώ οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιδρούσαν λίγο ή άσχημα στην προσφυγική κρίση, μια μόνο χώρα είναι αυτή που έκανε την ελπίδα να ξαναγεννηθεί: πρόκειται για τη Γερμανία, η καγκελάριος της οποίας, με την «χαλαρή της ηγεσία» ("relaxed leadership/entspannte Führung"), έσωσε την ψυχή της Ευρώπης, εξασφαλίζοντας έτσι την «ηθική της ηγετική θέση». Αυτό μας λέει. Γιατί η Γερμανία άνοιξε τις πόρτες της στους πρόσφυγες; (στο μεταξύ, τις ξαναέκλεισε «προσωρινά»). Από συμφέρον, από υπολογισμό; Μα τι πάτε και σκέφτεστε! Η Γερμανία δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να εφαρμόσει την καντιανή αρχή της κατηγορικής προσταγής (impératif catégorique), η οποία είναι καθαρά ηθική και αποσυνδεδεμένη από οιονδήποτε υπολογισμό και σκοπό. Ως δια μαγείας, η σιδηρά καγκελάριος, εκείνη που μισούν οι λαοί της Ελλάδας και των PIIGS, μεταμορφώθηκε σε Σούπερ Αρκουδίτσα της Αγάπης. Και καταλήγει ο Βαρουφάκης να απορρίπτει ως «κυνική» οιαδήποτε ανάλυση των πραγματικών εραλειακών/χρηστικών κινήτρων της Γερμανίας.

Στη συνέχεια, αναφέρεται στην Ελλάδα. Και εδώ ο Βαρουφάκης προχωρά σε μια πολύ ιδιαίτερη ανάλυση, την οποία επαναλαμβάνει παντού, από τις γιορτές του τριαντάφυλλου (του Γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος) στη γιορτή της ανθρωπότητας (γιορτή της γαλλικής αριστεράς). Το τραπεζικό πραξικόπημα κατά της Ελλάδας δεν οφείλεται σε κάποια γερμανική θέληση, αλλά σε μια απουσία θέλησης. Η Γερμανία, σύμφωνα με τον Βαρουφάκη, έχει συνείδηση του γεγονότος ότι η ευρωζώνη, όπως είναι σήμερα, δεν είναι βιώσιμη αλλά δεν καταφέρνει να καταλήξει σε μια γνώμη σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που θα ήταν απαραίτητες και να συμφωνήσει με τη Γαλλία πάνω σε αυτές. Συμπέρασμα : η Ευρώπη χρειάζεται την «ηθική ηγεσία» της Γερμανίας για να επιλύσει την κρίση της ευρωζώνης. Ας αφήσει λοιπόν κατά μέρος η Γερμανία την εικόνα που έχει για τον εαυτό της ως «εξαγωγικού εργαστηρίου» της Ευρώπης. Με άλλα λόγια, ας ξεχάσει τα συμφέροντά της και ας μετατραπεί σε καθαρή καντιανή οντότητα.
Σχόλιο
Ο Γιάνης Βαρουφάκης, που πριν μερικά χρόνια παρουσίαζε εαυτόν ως «ασταθή μαρξιστή» ("erratic Marxist", όρο που επιλέξαμε να μεταφράσουμε ως «διαλείποντα μαρξιστή» (ή "intermittent du marxisme"), μοιάζει να  έχει πλέον απορρίψει οιονδήποτε υλισμό, οιαδήποτε σύνδεση με το πραγματικό κα το συγκεκριμένο, για να καταφύγει στο βασίλειο των καθαρών ιδεών, εν ολίγοις, αποφάσισε να μονάσει. Το γεγονός ότι η οπιομανία του είναι «ο αναστεναγμός του καταπιεσμένου πλάσματος» δεν βοηθά να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Ποια είναι τα κίνητρά του που τον ωθούν να παρουσιάζει εαυτόν ως γλείφτη της μπότας του Ordoliberalismus[2] (ή «σχολής του Φράιμπουργκ») που ενσαρκώνουν οι  Merkel, Schäubel und Co.; Κάποιο σχέδιο σταδιοδρομίας στα πλαίσια των θεσμών; Ένα πολιτικό σχέδιο για την Ελλάδα και/ή την Ευρώπη; Μυστήριο πυκνό καλύπτει την υπόθεση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, με τέτοιες θέσεις, το ξεκίνημα του «Σχεδίου Β» είναι μάλλον στραβό.
« Ο καντιανισμός έχει τα χέρια καθαρά, αλλά δεν έχει χέρια. » (Charles Péguy[3], Pensées, Οκτώβρης 1910)

Ο μαέστρος καθώς ερμηνεύει την «Sonatine für Kategorischen Imperativ in C-Moll» (Σονατίναγια Κατηγορική Επιταγήσε Ντο-Μικρά»)
Φωτογραφία Baptiste Giroudon, Paris-Match

[1] Πρόκειται για σειρά κόμικ του Γάλλου Binet που σατυρίζει τον «μέσο Γάλλο». Το ζεύγος Bidochon δεν έχει παιδιά, αλλά έχει έναν σκύλο που είναι ο πιο μορφωμένος της οικογένειας…
[2] Ο όρος θα μπορούσε να αποδοθεί ως «εύτακτος φιλελευθερισμός»
[3] Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και δοκιμιογράφος (1873-1914)

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire